TÜİK en düşük emekli maaşını neden 20 bin olmadığını açıkladı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eski kurum yöneticisi Birol Aydemir’in “TÜİK’in son
3 yılda enflasyonu yüzde 31 oranında düşük gösterdiği” tezlerine yönelik cevap verdi.
Verilen karşılıkta, argümanlara yönelik olarak “gerçeklerle uyuşmayan, mesnetsiz” ifadeleri
kullanıldı. Yapılan açıklamada ayrıyeten, enflasyon sepetinin nasıl belirlendiğine yer
verilerek, “(TÜFE) rastgele bir kişi, makam ya da kurumun talep, talimat yahut varsayımına nazaran değil, alandan derlediği bilgilerden sahip olduğu bilimsel ve teknik özerklik ile bağımsız olarak hesaplamaktadır” denildi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) eski lideri Birol Aydemir, TÜİK’in yargılandığı
mahkemeye azılı beyan sundu. Bağımsızlığını yitirdiği için TÜİK’in bilgilerine güvenin
kaybolduğunu söz eden Aydemir, TÜİK’in 2022’den itibaren bilgileri karartarak enflasyonu
yüzde 31 daha aşağıda gösterip maaşlara 3’te 1 oranında eksik artırım yapılmasına yol
açtığını ileri sürdü.

Aydemir’in tezlerinin akabinde TÜİK açıklama yaptı. TÜİK açıklamada ayrıyeten enflasyon
sepetinin nasıl belirlendiğine yer verdi.

TÜİK’İN AÇIKLAMASININ TAMAMI ŞÖYLE:

“Bazı basın yayın organlarında ve toplumsal medya hesaplarında yer alan haber ve paylaşımlarda farklı siyasi partilerde misyon yapmış olan eski TÜİK Başkanı Birol Aydemir‘in siyasi saikle ve şuurlu bir halde algı oluşturma çabasıyla yaptığı açıklamaların yer alması üzerine aşağıdaki bilgilendirmenin yapılmasına gereksinim duyulmuştur:

İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) İstanbul için açıklamış olduğu Ücretliler Geçinme İndeksi ile TÜFE kıyaslaması yapılarak TÜİK’in son 3 yılda enflasyonu yüzde 31 oranında düşük gösterdiği halinde bilimsellikten uzak, gerçeklerle uyuşmayan mesnetsiz argümanların yer aldığı görülmüştür.

TÜİK tarafından hazırlanıp yayımlanan TÜFE ile İTO “Ücretliler Geçinme İndeksi (1995=100)” baz yılları, unsur tarif ve çeşitliliği, sınıflama tipi, tartı yapısı, coğrafik kapsam, hesaplama prosedürleri, hitap ettikleri gelir kümeleri prestijiyle farklılık göstermekte olduğundan bu iki endeksin karşılaştırılması manalı sonuçlar üretmemektedir. Bu nedenledir ki İTO, endeksinin baz yılı ve metodolojisinde değişikliğe giderek 2025 yılı prestijiyle İstanbul Tüketici Fiyat Endeksi ismiyle yeni bir endeks yayımlamaya başlamıştır.

Ayrıca argümanlar ortasında Kurum Liderimizin vazife mühleti ve Bölge Müdürlerimize ilişkin atamalara ait büsbütün manipülasyon maksadı taşıyan temelsiz sözler de yer almaktadır. TÜİK Başkanı da diğer benzeri atamalar üzere Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile muhakkak bir müddet için atanmaktadır. Bu durum sadece TÜİK Başkanlığına mahsus değildir. Bölge Müdürlerimiz ile ilgili bahse bahis olan misyon değişiklikleri ise 2020 yılında yapılmış olup, birtakım Bölge Müdürlerimiz merkezde görevlendirilirken birtakım bölge Müdürlerimiz diğer Bölge Müdürlüklerine Bölge Müdürü olarak görevlendirilmiştir. Yapılan misyon değişikliklerinin sav edildiği üzere enflasyon hesaplaması ile bir ilgisi olmayıp rutin görevlendirmelerdir.

TÜBİTAK İŞ BİRLİĞİ

TÜİK, web kazıma formülünü yaklaşık 4 yıldır TÜBİTAK işbirliğiyle geliştirilmiş olan ve büsbütün otomatik çalışan bir sistem aracılığıyla yürütmektedir. Bu sistem, rastgele bir kişinin yahut bölge müdürlüklerinin manuel olarak fiyat girmesine katiyetle müsaade vermemektedir. Web kazıma süreci, evvelce belirlenmiş web sitelerinden, evvelce belirlenmiş eserlerin fiyatlarını otomatik olarak ve günlük dönemlerle toplamaktadır.

Sistemde izlenecek eserler, her yılın aralık ayında kapsamlı tahlillerle belirlenmekte ve yıl boyunca değişiklik yapılmadan sabit tutulmaktadır. Hasebiyle yıl içinde en ucuz eseri bulup kullanmak yahut bölgelerdeki müdürlüklere bunu bildirerek kullanmalarını sağlamak üzere bir uygulama büsbütün asılsızdır.

Ayrıca web kazıma prosedürü ile elde edilen bilgilerin toplam TÜFE fiyat bilgileri içindeki hissesi yalnızca yaklaşık %5 düzeyindedir. Yani enflasyon hesaplamasında internet bilgileri sırf sonlu bir yüke sahiptir. TÜİK, fiyat datalarını çok daha geniş kapsamlı olarak alandan, barkod bilgilerinden ve çok farklı kaynaklardan toplamaktadır.

İDDİA EDİLDİĞİNİN AKSİNE

TÜİK web kazıma bilgilerini merkezî olarak, otomatik ve günlük
olarak elde etmekte; bu bilgileri hiçbir biçimde manuel girişe açmamakta, bölge müdürlüklerine bu istikamette talimat vermemekte ve yıl boyunca birebir eserleri sabit web sitelerinden nizamlı aralıklarla takip ederek, memleketler arası standartlara uygun olarak kıymetlendirmektedir. Bu nedenle kelam konusu savların gerçekle hiçbir ilgisi bulunmamaktadır.

Bu çerçevede, TÜİK Tüketici Fiyat Endeksini (TÜFE) rastgele bir kişi, makam ya da kurumun talep, talimat yahut varsayımına nazaran değil, alandan derlediği bilgilerden sahip olduğu bilimsel ve teknik özerklik ile bağımsız olarak hesaplamaktadır.

Konu ile ilgili tüm yasal haklarımızı kullanacağımızı kamuoyunun bilgisine sunarız.”