Kongreden Eksen Kayması atağı ve Suriye

Serra Karaçam

Pazar sabahı Amerikan Dışişleri Bakanı Marco Rubio imzalı bildiri e-posta kutularımıza düştü:

“Amerika Birleşik Devletleri, son günlerde Batı Suriye’de insanları katleden yabancı cihatçılar da dahil olmak üzere radikal İslamcı teröristleri kınıyor.

Dürzi, Alevi ve Kürt toplulukları da dahil Suriye’nin dini ve etnik azınlıklarının yanında duruyor ve kurbanlara ve ailelerine başsağlığı diliyoruz.

Suriye’nin geçici yetkilileri, Suriye’nin azınlık topluluklarına karşı bu katliamların faillerini sorumlu tutmalıdır.”

***

Şiddet, Perşembe günü, Beşar Esad’a sadık silahlı güçlerin , Lazkiye’nin el-Haffa bölgesinde hükümet güvenlik güçlerine pusu kurmasıyla başladı.

Çatışmalar günlerce sürdü. Birinci olarak Lazkia’da 16 hükümet yanlısı öldürüldü.

Suriye İnsan Hakları Ağı, Esad yanlılarının yeni hükümete bağlı 100’den fazla güvenlik görevlisini öldürdüğünü bildirdi.

Bu ayaklanmaya cevaben, ABD medyasında bölgedeki savaş izleme kümelerine dayanarak ölen 1000 şahıstan 700’ünün sivil olduğu aktarılmakta. Büyük kısmının da hükümet güçlerince vurulduğu.

Bölgedeki tüm Aleviler Esad’a sadık birlikleri desteklemiyor.

“Ama ya gelip bizi de ‘siz de onları destekliyorsunuz’ diyerek öldürürlerse” tasası hakim.

***

Rubio’nun metnine nazaran fail adeta Suriye’nin hali hazırdaki idaresi değil.

Mevcut idarenin de “geçici” olduğu hatırlatılarak katliamları soruşturmaya davet ediyorlar.

Suriye Savunma Bakanlığı sözcüsü hükümet güçlerinin, devrilen Esad rejimine sadık silahlı savaşçıları aramak için kırsalı taradıklarını söyledi.

Pazar günü insansız hava araçları, tanklar taarruz gerçekleştirdi. Farklı bölgelerde ise hükümet güçlerinin, devrilen rejimin askeriyle ilişkili silahlı kümeleri araması sürdü.

Kıyıdaki Lazkiye ve Tartus kırsalında yeni çatışma haberleri gelirken El-Şara şimdilik milleti sakin olmaya ve birliğe çağırdı.

***

Alevi azınlığın büyük bir kısmının yaşadığı kıyı vilayetlerinde Esad hükümetinde yönetici olan sınıf ve ordunun üst kademelerine hakim kesim yaşamakta.

Ancak elbette nüfus karışık.

Son görünüm, ülkede yenilenen bir mezhep çatışması korkusunu artırdı.

Suriye Savunma Bakanlığı ise “Olası ihlaller için komite kurduk” tabirlerini kullandı.

Hükümete bağlı askerlerin, Rus imali denizaltı zıddı derinlik bombalarını helikopterin gerisinden bomba olarak atarak kullandığı aktarılmakta.

Esad ise helikopterler ile kimyasal silah kullanmakla suçlanıyordu.

Amerikan medyasına nazaran bölgedekilerle yapılan telefon mülakatlarında; askerlerin konutlardan altın ve mücevher aldıkları söz ediliyor.

El Şara kendi geldiği art plana sahip kümeleri soruştururken ne kadar objektif olacak göreceğiz.

***

Türkiye’de yer alan haberlerde Suriye’de Esad’a sadık eski hükümete bağlı askerlerin ayaklanmasına orantısız karşılık “ HTŞ’li çetelerin Alevilere dönük katliamları” sözü ile yer bulmakta.

Bu çok hassas bir kırılma sınırıdır Türkiye için.

Cemal Enginyurt “Suriye’de yaşanan Alevi katliamına dur demek için. Katliamı Protesto etmek için vatandaşlarımızla birlikte Hatay Defne’deyiz” diyor X hesabındaki paylaşımda.

Altında selfie biçiminde vatandaşlarla çekilmiş fotoğraflar var.

CHP Küme Başkanvekili Ali Becerikli Başarır, CHP G.Bşk. Yrd. Burhanettin Bulut ve milletvekilleri katıldı protestoya.

Saraylarda yaşayan Yezid olmaktansa Kerbela çöllerindeki suçsuz olmaktan bahsediyor Enginyurt…

Ancak şu bir gerçekki Esad yahut diğeri, bunlar kendilerine itaat eden, iş yapan varlıklı bölümlerden mezhep ve dine nazaran rahatsız olmaz.

Onlar için parsadan hisse ve itaat birinci sıradadır.

Esad da varlıklı Sünni iş adamlarıyla çalışıyordu.

Bunların birtakımı Türkiye’ye geldi hatta savaşın başında.

Hatta ceza alan oldu…

Ve elbette yoksul Aleviler de vardı. Onlar içerisinde de ihtilale inanan vardı.

Mezhep üzerinden Suriye iç savaşını kaşımak ne kadar yanlıştı ise, bunları da hatırlamalı.

***

ABD’de İki partili bir küme Temsilciler Meclisi üyesi, bu hafta, Türkiye’yi Avrupa ülkesi yerine Orta Doğu ülkesi olarak tekrar belirlemek emeliyle yasa teklifi sundu.

Bu atak, Türkiye’nin Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri ile olan alakalarından uzaklaştığı algısı üzerinden geldi.

Bazı medya organları maddeyi “Türkiye’nin ABD’nin zıtlarına yönelmesine bir mesaj” olarak nitelendirmekte.

Ankara’ya açık bu bildirisi gönderenler öncelikle ABD idaresinin Rusya’ya yönelmekle suçlandığını unuttu.

Tasarının baş sponsorları, Temsilciler Brad Schneider (Demokrat-IL) ve Gus Bilirakis (Cumhuriyetçi-FL) tarafından yapılan açıklamada “Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye’nin Orta Doğu’ya yöneldiğini kabul ediyor ve artık Türkiye’nin Avrupa ile olan bağını önceliklendirdiğini görmüyor,” tabirlerini kullanmakta.

Erdoğan’ın geçtiğimiz gün “AB hala hedefimiz” demesi burdan bakınca daha anlamlı…

ABD Avrupa’yı terk ederse NATO için Türkiye’nin kıymeti artacak deniliyor…

İşte ABD’de de birtakım kümeler “meydanı Türkiye’ye bırakmayın” demiş oldu…

***

Tasarıya dair açıklama, tasnif değişikliğinin Türkiye’nin “Rusya, Çin ve İran ile artan bağları, Hamas’a dayanağı ve Yunanistan ile Kıbrıs’a karşı düşman askeri aksiyonlarıyla uyumlu olduğunu” belirtiyor.

Bu hareketler, “Batı güvenlik çıkarlarıyla temelde çelişiyor“; ayrıyeten Türkiye’nin “giderek artan Batı aksisi duruşu, Avrupa amaçlarından uzaklaşması” ve “artan otoriterliği ile NATO müttefiklerine karşı devam eden düşmanlığı” vurgulanıyor.

Yeniden tasnifin, Türkiye’yi İran, Suriye ve Libya ile birebir kategoride bırakacağı tabir ediliyor.

Bilirakis, açıklamada, “Türkiye, memleketler arası hukuka uymama konusunda daima olarak tam bir kayıtsızlık sergilemiştir,” dedi:

“Erdoğan, Amerikan çıkarlarına tekraren karşıt hareket etti ve tehlikeli davranışları bölgedeki istikrarsızlığa katkıda bulundu. Artık, resmi ABD dış siyasetinin bu düşman rejiminin davranışlarının gerçeklerini daha gerçek bir halde yansıtma ve Erdoğan’ın hesap verme vakti geldi.”

Schneider ise “Türkiye bir dönüm noktasında, lakin Erdoğan seçimini yaptı” dedi. “Hükümeti Hamas militanlarına mesken sahipliği yapıyor, hala Batılı bir müttefikin ayrıcalıklarını talep ederken Putin’in savaş makinesini destekliyor ve NATO birliğini engelliyor. Amerikan diplomasisinin Türkiye’nin hala Avrupa’nın bir kesimi olduğu tezini bırakmasının vakti geldi.” sözlerini kullandı.

Yasa tasarısı Kongre Helen İsrail İttifakı himayesinde sunuluyor.

***

Geçtiğimiz hafta Türkiye’nin bir ABD ve NATO müttefiki olarak rolüyle ilgili çeşitli sözler de Temsilciler Meclisi’ndeki kongre oturumunda lisana getirildi.

Temsilciler Meclisi Dış Alakalar Alt Komitesinde Türkiye’yi öven ve güvenilmez bulan farklı görüşler yer buldu.

Temsilciler Meclisi Dış Bağlar Avrupa Alt Komitesi Başkanı Keith Self, “Doğu ile Batı Ortasındaki Türkiye: Uçurumu Kapatmak” başlıklı alt komite oturumunda açılış konuşmasını yaptı.

Self; Türkiye’yi “NATO ittifakı içindeki gündemin birçoklarını desteklerken, Ortadoğu’daki “kötü niyetli aktörlerin” hareketlerini kınamayı reddeden NATO’nun tek üyesi olarak faaliyet gösteren” bir ülke olarak niteledi.

Self “ Dünya süratle değişiyor ve Türkiye’nin coğrafik pozisyonu, Avrupa ve Ortadoğu’da çatışmalar sürerken onu en çalkantılı bölgelerin merkez üssüne yerleştiriyor. Türkiye ayrıyeten Suriye’deki rejim değişikliğinin yarattığı boşlukta güç simsarı pozisyonunu üstlendi fakat Kürtlerle çözülmemiş meselelerinden rahatsız. “ tabirlerini kullandı.

Self’e nazaran “Dünya, bilhassa de Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye’nin Kürtlerle gerginliği azaltıp azaltmamaya karar vermesini yakından izliyor. Amerika bölgedeki Kürt iştirakine güvendi ve onların başarısına karşı çıkmak Türkiye’nin Amerika Birleşik Devletleri ile münasebetlerinde değerli bir sorun noktası olacak.”

Yasama organı üyeleri Ankara’nın giderek daha bağımsız hale gelen dış siyasetini ve ittifak içindeki güvenilirliğini tartıştı.

Panelistlerden kimileri, Türkiye’nin kendi stratejik gündemini izlerken NATO’nun kolektif çıkarlarını savunmak için artık güvenilmeyeceğini sav etti.

Ancak, öbürleri Türkiye’nin rolünü savunarak, ülkenin jeopolitik ehemmiyetini ve ittifaka katkılarını vurguladı.

***

NATO’ya ABD Büyükelçisi adayı Matthew Whitaker, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı adayı Christopher Landau ve Dışişleri Bakanlığı Yönetim ve Kaynaklar Müsteşarı adayı Michael Rigas, Senato Dış İlgiler Komitesindeki onay oturumlarında tabir verdiler.

Konular ortasında NATO müttefikleri için savunma harcamaları, USAID’in iş durdurma kararı ve işten çıkarmalar, Ukrayna’daki savaş ve ABD özel kesim şirketleriyle işbirliği yer aldı.

Suriye’de kimyasal silah kullanımının sonlandırılması, IŞİD kampları üzere bahislere değinildi.

***

Bu ortada Beyaz Saray basın cephesine bakalım.

Associated Press havuza alınmıyor.

Meksika Körfezini Amerika Körfezi olarak söz etmedikleri için Oval Ofis’e de davet edilmiyorlar artık.

Ancak hafta sonu lider Donald Trump’ı Mara Logoda izlemeye devam ettiler golf kulübünü kapısı önüne kuruldukları yerden.

Ayrıca havuzda bulunan medya mensuplarına da üzerinde “kutlama” manasına gelen “celebration” yazılı kek ikram ederek Anayasa’nın tabir ve basın özgürlüğü hususunu kutlamışlar.

İşte bunlar da daima bütçe ile oluyor.

Basın istenmese bile oraya gidiyor, kalacak yeri, ekipmanı sağlanıyor.

Bu formda iktidarlar sırayla el değiştirmeye devam ediyor partiler arasında.

Aynı parti kazanmaya devam etsede tıpkı bireye iki periyot hududu var.

Bakalım Trump’dan buna yönelik bi atılım gelecek mi.

***

Türkiye’de de gözler bir sonraki seçimde Cumhurbaşkanlığı için yarışan Ekrem İmamoğlu’na dönmüş durumda.

Hafta sonu Antalya’daydı.

Erdoğan ve idaresi iktidarın tadını almış ve devletin halkın içine sonuna kadar yerleşmiş durumdalar.

Burdan vazgeçmek kolay değil.

Bunun değişmesi hayli güç görünüyor.

Zira bal tutan parmağını yaladıkça, bırakın konuşmayı kent lokantasına giden Vedat Milör üzere gurmeler bile susturuldukça bu nizam bu türlü sürer.