İmamoğlu operasyonundan sonra 3 gündeki çöküşün özeti: Mehmet Şimşek ‘Gereken yapılıyor’ dedi lakin…

Cumhurbaşkanı adaylığı ön seçimi öncesinde diplomasının iptaline yönelik karar açıklanan İBB başkanı Ekrem İmamoğlu, hakkında başlatılan 2 soruşturma kapsamında 19 Mart’ta yapılan şafak operasyonu ile gözaltına alındı.

Sabah saatlerinde uygulanan gözaltı kararı piyasaların açılması ile borsa, döviz ve değerli madenlerde sert hareketlere neden oldu.

MEHMET ŞİMŞEK ‘GEREKEN YAPILIYOR’ DEDİ AMA…

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, piyasalardaki sert hareketlilik üzerine 19 Mart saat 11.40’da toplumsal medya hesabından paylaşım yaptı.

Bakan Şimşek, “Piyasaların sağlıklı işleyişi için gereken her şey yapılıyor. Uygulamakta olduğumuz iktisat programı kararlılıkla devam ediyor” tabirlerini kullandı.

Kurda yüzde 10’ı aşan artış gün içinde geri çekilirken dolar çarşamba günü 38 liranın altına indi. Piyasalara Merkez Bankası müdahaleleri ile perşembe ve cuma günleri 39 lira düzeyini zorlayan dolar haftayı 37,73 liradan kapadı.

Dolar satışı ile baskılanan dolarda ‘İmamoğlu’ artışı yüzde 3,2 civarında tutuldu. İngiliz Financial Times gazetesi, Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasına ait yayımladığı tahlil haberinde, yaşananların Türk iktisadında olumsuz yansımalarının olacağını değerlendirmesi yaptı.

Analizde “Çarşamba günü Türk Lirasının dolar karşısındaki düşüşü, yatırımcıların Cumhurbaşkanı’nın yapısal ıslahatlara olan bağlılığına güvenilemeyeceğinden korktuğunun bir işareti. Pek çok kişi Cumhurbaşkanı’nın iktisattan fazla kendi siyasi geleceğiyle ilgilendiğinden tasa ediyor.” denildi.

İMAMOĞLU OPERASYONUNDAN SONRA 3 GÜNDEKİ ÇÖKÜŞÜN ÖZETİ

Merkez Bankası’nın kurdaki artışı sınırlayan birinci atılımı kamu bankaları üzerinden 8 milyar dolarlık satış olurken tıpkı teknikle ikinci günde 11 milyar dolarlık rezerv daha eritildi.

TL uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemleri yapmaya başlayan Merkez, müdahalelerini sürdürdü. Son olarak dün yapılan 885 milyon dolarlık satışla birlikte, son üç gün içinde toplam 1 milyar 122 milyon dolarlık süreç daha gerçekleştirilmiş oldu.

Eski TCMB Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, X hesabından üç günde Merkez’in satışlarına yönelik kestirimi bir sayı paylaştı. Prof. Dr. Kara’ya göre; son üç günde yaklaşık 23 milyar dolar satıldı.

Ekonomist Güzem Yılmaz Ertem ise yüzde 50 faizle biriktirilen rezervlerdeki kaybın 25 milyar dolar olduğunu yazdı.

MERKEZ’DEN BİR MÜDAHALE DE FAİZLERE

TCMB Para Politikası Kurulu perşembe günü takvim dışı toplandı. Gecelik vadede borçlanma faiz oranını 200 baz puan artışla yüzde 46’ya çekti.

Merkez’den yapılan açıklamada, “Finansal piyasalardaki gelişmelerin enflasyon görünümü açısından oluşturabileceği riskler kıymetlendirilerek sıkı nakdî duruşu destekleyici önlemler alınmıştır” tabirine yer verildi.

Merkez Bankası perşembe günü ayrıyeten döviz kurlarında yaşanabilecek oynaklıkların engellenmesi ve döviz likiditesinin dengelenmesi maksadıyla Türk lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım süreçlerine başlanacağını duyurdu. Bu kapsamda üç günde 1.1 milyar dolarlık TL uzlaşmalı vadeli döviz satıldı.

TCMB cuma günü ise likidite senetleri ihraç edileceğini duyurdu. Merkez, döviz alımları nedeniyle piyasada oluşan fazla TL likiditesinin çekilmesi emeliyle 91 güne kadar likidite senedi ihracına başladı.

BORSA 2 BAŞKA GÜNDE 2 SEFER DEVRE KESTİ

19 Mart’ta BIST 100 endeksi gözaltı haberlerinin gölgesinde açıldı. Salı günü 10.802’den kapanan endeks, günü yüzde 8,79 kayıpla 9.853,01 puanda tamamladı.

20 Mart perşembe günü borsadaki düşüş sonlu kaldı. BIST 100 Endeksi günü 0,47 kıymet kaybıyla 9.814,41 puanda kapattı.

Borsa’daki önemli düşüş haftanın son günü olan 21 Mart’ta da devam etti. Gün içinde 9 bin puanın altını test eden BIST 100 Endeksi yüzde 7,81 düşüşle haftayı 9.044,64 puanda tamamladı.

Bu süreçte borsada 19 ve 21 Mart’ta iki kere devre kesici uygulandı. Bankacılık endeksinde haftalık düşüş ise yüzde 26’yı aşarak son yılların en büyük kayıplarından biri olarak kayda geçti. Ekonomist Güzem Yılmaz Ertem’in paylaşımına nazaran; borsada yaşanan üç günlük kayıp 2 trilyon lira.

GERİ ALIMLARLA YÜK ŞİRKETLERE BİNDİ

Türkiye Varlık Fonu takviyeli kamu aracı kurumları başta olmak üzere BIST 100’de geri alımlara geçildi. Sermaye Piyasası Kurulu’nun gevşettiği pay geri alım programlarını açıklamaya başladı.

Dün saat 17’ye kadar 5.5 milyar liranın üzerinde geri alım programı açıklanırken evvelki gün ve dün şirketler 115 milyon liranın üzerinde geri alım yaptı.

Sermaye Piyasası Kurulu evvelki akşam yayınladığı kararla, piyasaların sağlıklı bir halde işlemesine yönelik olarak ikinci bir duyuruya kadar, hisseleri borsada süreç gören iştirakler ile bağlı iştiraklerinin, yapılacak birinci genel şurada ortakların bilgisine sunulmak üzere, genel şura kararı olmaksızın yönetim kurulu kararı ile geri alım programı başlatabileceklerini duyurdu.

En yüksek alım son 5 aydır geri alım yapmayan Türk Hava Yolları’ndan gelirken, Halkbank da 42.4 milyon liralık alım gerçekleştirdi.

TÜRKİYE’NİN RİSK PRİMİ BİR YILIN ZİRVESİNDE

Yaşanan gelişmeler sonucu Türkiye’nin risk priminde artış meydana geldi. Türkiye’nin beş yıllık CDS oranı 18 Mart’ta 255 düzeyindeydi. Cuma günü ise 328 puana yükseldi.

Bu tablo, Türkiye’nin risk priminin Mart 2024’teki lokal seçimlerden bu yana en yüksek düzeye çıktığı manasına geliyor.