Halepçe katliamı: 37 Yıl sonra unutulmayan acı

Irak’ta Saddam Hüseyin’in talimatıyla Halepçe kentine düzenlenen ve 5 bin kişinin hayatını kaybettiği kimyasal taarruzun üzerinden 37 yıl geçerken, katliamın izleri ise sakat kalan ve yakınlarını kaybeden binlerce kişi için hala devam ediyor.

Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin, İran-Irak Savaşı devrinde Kürtlere karşı başlattığı Enfal Hareketi’nin son etabında Halepçe saldırısını gerçekleştirdi. Baas rejimi lideri Saddam, savaşta İran‘a takviye vermekle suçladığı Halepçe’nin kimyasal silahlarla bombalanması talimatını verdi.

KİMYASAL ALİ

Saddam’ın talimatı üzerine “Kimyasal Ali” olarak tanınan kuzeni Ali Hasan el-Mecid‘in komutasında 16 Mart 1988‘de İran hududuna çok yakın bir aralıkta yer alan ve o periyot küçük bir ilçe olan Halepçe’ye hardal ve sarin gazlarının bulunduğu bombalarla hücum yapıldı.

Elma kokusuyla gelen katliamda 5 bin kişi hayatını kaybetti Halepçe kent merkezi ve yakınındaki yerleşimlere sabah saat 10.50 sularında gerçekleşen hücumla kentte keskin bir elma kokusu yayılmaya başladı. Elma kokusunun neden kaynaklandığından habersiz olan 5 bin kişi meskenlerinin önünde, taarruzdan kaçmaya çalışırken ya da araçlarının içinde birbiri üzerine yığılarak hayatını kaybetti, 7 binden fazla kişi ise yaralandı.

Saldırı sonrası geride kalanlar ise ikinci bir atak kaygısıyla araçlarla yahut yaya olarak İran sonuna yanlışsız kaçmaya çalıştı. Saddam hücumdan haberi olmadığını öne sürdü
Irak, 1980‘de İran ile girdiği 8 yıl süren savaşta, kendisine muhalif olan Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliğine (KYB) bağlı Peşmergelerle de savaşıyordu. Saddam, İran güçlerinin Peşmergelerle Halepçe’yi denetim ettiğini öğrenmesi üzerine atak talimatı verdi. Baas rejimi, İran ve Peşmerge güçlerini püskürtmek için Halepçe’ye savaş uçaklarının taşıdığı kimyasal silah içeren bombalarla saldırdı.

ABD’nin 2003‘teki işgalinden sonra yakalanan Saddam ise mahkeme sırasında Halepçe’ye kimyasal hücumdan haberdar olmadığını ve olayı yalnızca medyadan duyduğunu öne sürdü.
IKBY, Irak’ın Halepçe’yi vilayet olarak kabul etmesini ve tazminat ödemesini bekliyor
Halepçe’deki katliamın üzerinden 37 yıl geçerken, kimyasal gazların kalıntıları nedeniyle sakat kalan ve yakınlarını kaybeden binlerce kişinin acısı ise devam ediyor.
Erbil, daha evvel Süleymaniye’ye bağlı olan Halepçe’nin Mart 2014’te vilayet olmasına karar verirken, Bağdat’ın da Halepçelilere tazminat ödemesi ve kentin vilayet olarak kabul edilmesi talebini yineliyor. IKBY’de her yıl 16 Mart’ta başta Halepçe’de olmak üzere yetkililer, diplomatik temsilciler ve vatandaşların iştirakiyle katliamda hayatını kaybedenler için anma aktiflikleri düzenleniyor.