Büyük teknoloji şirketleri AB’deki lobi faaliyetlerine rekor seviyede bağış yapıyor: Cömertlerin cömerti kim?

AB kurumlarına yönelik lobi faaliyetlerine en fazla para harcayan bölüm büyük teknoloji şirketleri. Büyük Teknoloji şirketleri Brüksel’deki lobi faaliyetlerine yılda ortalama 62 milyon avro bağışta bulunuyor. Bu durum, Corporate Europe Observatory ve LobbyControl’ün çeşitli şirketlerin Avrupa kurumları üzerindeki lobi gücü ve tesirine ait yaptığı çalışmanın son datalarıyla de ortaya konmuştur.

Avrupa kurumlarından en etkin biçimde “fon yardımı” yapan işletmelerin başında büyük teknoloji şirketleri, güç, bankalar ve kimya sanayi geliyor. LobbyFacts, data tabanındaki bilgilere dayanarak AB’de lobiciliğe en az 343 milyon avro harcayan 162 şirket ve ticaret birliğini tespit etti. Bu, 2020’ye nazaran üçte bir oranında bir bütçe artışı manasına geliyor.

Toplam, yıllık sarfiyatı 1 milyon avronun üzerinde olan işletmeleri kapsıyor; AB’de tüm kurumsal lobi harcamalarının gerçek ölçüsü kıymetli ölçüde daha yüksektir. Lakin bunu takip etmek ve ölçmek zordur.

Listenin müellifleri, “Avrupa Kurulu’nun agresif bir düzenlemeden arındırma gündemi ve yeşil siyasetlerin yerine, Büyük Kirleticilerin muazzam bir tesire sahip olduğu kelamda ‘Temiz Sanayi Anlaşması’ ile değiştirilmesi istikametindeki mevcut planları göz önüne alındığında, tesir yaratma eforları başarılı oluyor” yorumunu yapıyor.

EN ÇOK KİM VERİYOR?

AB öncesinde lobi faaliyetlerine en fazla fon ayrılan dal Big Tech oldu. İkinci büyük lobi dalı ise bankacılık kesimidir. Güç dalı, AB kararlarını fonlama yoluyla etkilemeye çalışan üçüncü büyük şirket grubudur.

Sırada kimya sanayi ve tarım sanayi var. Beşinci büyük lobi kümesi ise dallar ortası ticaret birlikleri, akabinde da ilaç şirketleri geliyor. Örgütlerin tam listesi ve ödenen ölçüler ile üst seviye AB siyasetçileriyle olan kontaklarına ait datalar LobbyFacts web sitesinde yer alıyor.

BÜYÜK TEKNOLOJİNİN FAVORİLERİ

Cömertlerin en cömerti İrlanda’da bulunan Meta Platforms şubesidir. Yaklaşık 9 milyonluk bir dayanakla Avrupa kurumlarını cesaretlendirdi . Microsoft, Avrupa yetkililerini yaklaşık 7 milyon avroluk bir tazminatla mutlu etti. Amazon ve Apple’ın verdiği ölçüyle yerini kaldı.

Şaşırtıcı olabilir fakat Google birinci üçte yer almıyor. Avrupa kurumlarına yalnızca 4,5 milyon avro verdi. Listenin biraz daha gerisinde, AB’ye 4 milyon avro “bağışlayan” Qualcomm yer alırken , sıralamanın çok gerilerinde, 2,25 milyon avroluk yardımla kendi çıkarları doğrultusunda tesir yaratmayı umduğu anlaşılan Uber yer alıyor.

BUNDAN NE SONUÇ ÇIKAR?

Kurumsal Avrupa Gözlemevi, Von Der Leyen Kurulu’nun iş dünyasını destekleyen gündeminin sürat kazanması göz önüne alındığında, AB’de yapılan büyük ölçüdeki lobiciliğin açıkça meyvelerini verdiği yorumunu yaptı. Kelamda “Temiz Sanayi Anlaşması”, etraf kirliliğini ele alma ve toplumsal adaleti sağlama muhtaçlıklarını göz arkası ederken, şirket refahı ve düzmece iklim tahlilleri sunuyor üzere görünüyor.

Bu ortada, amansız kurumsal lobicilik, kelamda “kurumsal rekabeti” Komitenin birincil gayesi haline getiren kapsamlı bir düzenlemeden arındırma programını garanti altına aldı. Gerçekte ise demokrasi ve toplumsal ve çevresel muhafaza değerine yapılan bir dizi düzenleme kelam konusu olacak.

“Birçok kurumsal çıkarın lobi ödemelerini bildirmediğine inanıyoruz. Bu ölçüler ve faaliyetler direkt karşılaştırılabilir olmasa da, AB kurumlarının sanayi lobilerinin taleplerine bu kadar hassas olması ve birebir vakitte birçok siyasetçinin Brüksel’de ve Avrupa genelinde sivil toplumun alanını ve iştirakini sınırlamaya çalışması son derece kaygı vericidir,” dedi iki kuruluş bir açıklamada.

LobbyControl, AB Lobicilik Raporu 2024’te, şirket lobicilerinin yüz yüze görüşmelerden ve görevlendirilen araştırmalardan, ön kümeler ve mikro amaçlı reklamlar aracılığıyla saklı tesir yaratmaya kadar çeşitli ikna teknikleri kullandığını belirtiyor.