Brent petrol 70 dolar bandında istikrar arıyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın tarife siyasetleri, global petrol talebindeki zayıflık ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı kimi üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesinin nisanda kademeli üretim artışına başlamaya yönelik taahhüdü, piyasalar üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor.

Trump’ın Çin’e uygulanan gümrük vergilerini yüzde 10’dan yüzde 20’ye yükseltme kararının akabinde, 4 Mart’ta Ekim 2024’ten bu yana birinci sefer 70 doların altını test eden Brent petrol, 5 Mart’ta da günü 69,32 dolardan kapattı.

Brent petrolün varil fiyatı 3-10 Mart haftasında en düşük 68,23 doları gördü ve haftayı yüzde 3,8 bedel kaybıyla 70,19 dolardan kapattı. Böylelikle, Brent petrol Kasım 2021’den bu yana en düşük haftalık kapanışını kaydetti. Birebir devirde, Batı Teksas tipi (WTI) ham petrol de evvelki haftaya nazaran yüzde 4,2 bedel kaybederek 66,85 dolara geriledi.

Bir sonraki hafta da düşüş serisini sürdüren Brent petrol, 10 Mart’ta bir evvelki güne nazaran yüzde 1,7 düşüşle günü 68,98 dolardan tamamladı ve Aralık 2021’den bu yana en düşük düzeyine geriledi. Lakin, fiyatlar hafta boyunca 70 doların altında kalmamaya direndi.

Böylece, Brent petrolde fiyatlar 10 Mart ile başlayan hafta evvelki haftaya nazaran yatay seyirle 70,24 dolardan kapattı. Tıpkı hafta, WTI ise yüzde 0,1 yükselişle 66,91 dolara çıktı.

SERBEST ÜRETİM SİYASETİ PİYASALARI ÇÖKÜŞE SÜRÜKLEYEBİLİR”

Viyana Enerji Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Fereydoun Barkeshli, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, petrol fiyatlarındaki düşüşün temel sebebinin global talepteki zayıflık olduğunu belirterek, 2025-2026 periyodunda petrol tüketimindeki sakinliğe tahlil bulmanın sıkıntı olacağını söyledi.

Barkeshli, büyük piyasa oyuncularının, Çin başta olmak üzere Hindistan ve yükselen iktisatların talep artışı varsayımına nazaran üretim kapasitelerini genişlettiğini söz ederek, “Ancak, üreticiler Çin ve Asya’daki öteki ülkelerin performansından yana hayal kırıklığına uğradı. Avrupa da zayıf bir ekonomik görünüm sergiliyor.” dedi.

Öte yandan, OPEC+ kümesinin üretim kesintilerine genel olarak ahenk gösterdiğini anlatan Barkeshli, buna rağmen OPEC+ üyesi olmayan Norveç, Kanada, Brezilya ve ABD üzere ülkelerin üretimlerini artırmalarının ise OPEC+ üyelerinin pazar hissesini tehdit ettiğini vurguladı.

Barkeshli, bu durumun ittifaka dahil ülkelerin gelirlerini azaltırken, ittifaka dahil olmayan üreticilerin gelirlerini artırdığına dair tasaları beslediğine işaret ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bu durumda OPEC+ kümesinin üretim kesintilerini sürdürmesinin manası kalmıyor. Piyasa arz ziyadesiyle dolup taşarken, OPEC+ üyeleri petrol akışını hür bırakabilir. Bu da üreticiler ortasında bir pazar hissesi savaşına dönüşebilir. Şayet özgür üretim siyaseti benimsenirse, piyasalarda tam bir çöküş yaşanabilir. Bu da 1980’lerde piyasalarda görülen ve fiyatların varil başına 10 dolara kadar düştüğü senaryoya benzeri bir durum meydana getirebilir.”

”FİYATLARIN UZUN MÜDDET 70 DOLARIN ALTINDA KALMASI YATIRIMLARI ZAYIFLATABİLİR”

Barkeshli, Trump’ın petrol piyasasına yönelik telaffuzlarının fiyatları baskıladığını vurgulayarak, “Trump düşük petrol fiyatlarını savunuyor. Lakin fiyatlar 70 doların altına inerse ve bir çeyrek boyunca bu düzeyde kalırsa, güç şirketleri yeni keşif ve üretim yatırımlarını azaltabilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Trump’ın gümrük vergisi siyasetlerinin global çapta bir petrol ve güç savaşına dönüşebileceğine dikkati çeken Barkeshli, şunları kaydetti:

“Bu durum dünya iktisadında sakinlik yaşanmasına yol açabilir. 2025-2026 periyodu için piyasanın yükseliş trendine gireceğine dair bir sinyal göremiyorum. Trump’ın piyasaya olumlu ivme kazandıran tek atılımı ABD’yi Paris İklim Muahedesi’nden çekmesi oldu. Fakat, bu adımın iktisat ve güç kesimi üzerinde tesirleri lakin uzun vadede gözlemlenebilir. Şimdilik, büyük bir risk ortaya çıkmadıkça fiyatların 80 dolara yaklaşması mümkün görünmüyor.”