Aşık Veysel’in bilinmeyenlerini açıkladı

Ünlü Halk Ozanı Aşık Veysel Şatıroğlu’nun 21 Mart 1973‘te ‘sadık yarim‘ dediği kara toprağa kavuşmasının 52‘nci yılında, köylüsü ve müzeye dönüştürülen meskeninin vazifelisi Mustafa Güleryüz, ozan hakkında bilinmeyenleri anlattı.

Güleryüz, “Genelde sessizdi, konuşursan karşılık verirdi. Ben ona ’emmi’ diye hitap ederdim. Hakka ermiş bir adamdı” dedi. Asıl ismi Veysel Şatıroğlu olan halk ozanı, 25 Ekim 1894‘te Sivas’ın Şarkışla ilçesi Sivrialan köyünde dünyaya geldi. Çocukluğunu ve gençlik yıllarını Sivrialan köyünde geçiren ünlü ozanın 2 kız kardeşi, çiçek hastalığına yakalanarak, hayatlarını kaybetti. Birebir hastalığa yakalanan ve 7 yaşında 2 gözünü de kaybeden Aşık Veysel, babasının teşvikiyle 10 yaşındayken saz çalıp, şiir söylemeye başladı.

Büyük ozan, o devirde saz ustaları Çamşıhlı Ali ve Molla Hüseyin‘den ders aldı. Birinci evliliğini 1919‘da Esma Hanım ile yapan, annesini ve babasını 1920‘de kaybeden Veysel Şatıroğlu, eşinin kendisini terk etmesi üzerine 1928‘de ikinci evliliğini ise Gülizar Hanım ile yaptı. Aşık Veysel’in bu evlilikten Zöhre, Ahmet, Hüseyin, Menekşe, Bahri, Akıllına ve Hayriye isimlerinde 7 çocuğu dünyaya geldi.

AŞIKLAR BAYRAMI İLE TANINDI

Kentte öğretmenlik ve Milli Eğitim Müdürlüğü vazifelerinde bulunan şair ve oyun müellifi Ahmet Kutsi Tecer‘in davetiyle, köy enstitüsünde saz hocası olarak vazife yapan Veysel’in ismi birinci sefer 5 Ocak 1931‘de düzenlenen ‘Sivas Aşıklar Bayramı’nda duyuldu. Ömrü yoksulluk ve zorluklarla geçen Aşık Veysel’in Cumhuriyet’in 10’uncu yılı için yazdığı destanın yayınlanması ve Sivas Aşıklar Bayramı’ndaki başarısı dikkat çekti. O tarihten sonra Türkiye’yi karış karış dolaşarak, konserler verdi, etkinliklere katıldı, sayısız eser oluşturdu.‘Uzun İnce Bir Yoldayım’, ‘Dostlar Beni Hatırlasın’, ‘Güzelliğin On Par Etmez’, ‘Atatürk’e Ağıt’, ‘Beni Hor Görme’, ‘Beş Günlük Dünya’, ‘Derdimi Dökersem Derin Dereye’, ‘Kahpe Felek’ ve ‘Kara Toprak’ isimli çok bilinen yapıtlara imza atan ozan, yalın Türkçe kullanımıyla ön plana çıktı. Yapıtlarında vatan, tabiat, birlik, beraberlik, çalışma, yardımlaşma mevzularını sıklıkla işledi. Akciğer kanserine yakalanan Aşık Veysel Şatıroğlu, 21 Mart 1973‘te köyünde hayatını kaybetti ve orada toprağa verildi.

‘HAKKA ERMİŞ BİR ADAMDI’

Aşık Veysel’in yaşantısına şahit olan köylülerden, müzeye dönüştürülen Sivrialan köyündeki meskenin vazifelisi Mustafa Güleryüz ozan hakkında bilinmeyenleri anlattı. Ozan öldüğünde 23 yaşında olan Güleryüz, “Sürekli yurt seyahatlerinde olurdu. Bazen köye geldiğinde görürdüm. Bakkalları vardı, bakkala gelirdi. Konuşursan konuşurdu, konuşmazsan karşılık vermezdi. Kimseyi küçümsemezdi. Biz o vakit çocuktuk. Ben ona ’emmi’ derdim. Hakka ermiş bir adamdı. Köyde olduğu vakitlerde konsere falan çağırırlardı. Burada bahçesi vardı, bahçesine giderdi. Çoklukla orada durur, sazını çalardı. Vaktini o denli geçirirdi. Köyde düğünlere çağırır, saz çaldırırlardı. Meskenine ise sıkça vali, kaymakam, kumandanlar gelirdi. Konukları yemeksiz kaldırmaz, muhabbet, sohbet ederdi. Aşık baba söyler, onlar dinlerdi. Bugün müze olan konutunu ise 1960 yılında kendisi yaptırdı. Burayı da bizim köylüler yaptı. Ustalıkları yoktu fakat yiğit adamlardı, düzgün çalışıyorlardı” diye konuştu.Ozanın son anlarına kadar şiirden, türküden vazgeçmediğini belirten Mustafa Güleryüz, “Rahmetli olurken de çocukları başında, türkü söyleyerek vefat ediyor. Oğlu Bahri Hoca’nın kollarında vefat ediyor” dedi. Aşık Veysel’in toprağa verdiği pahayla etrafına örnek olduğunu söz eden Güleryüz, “Bahçesine ağaç dikerdi. Elma ağacını köye o getirdi. Birinci meyve ağaçlarını dikti. Sonrasında bu civardaki herkese ve yakındaki köylere de örnek oldu” sözlerini kullandı.

HAYATINDAKİ ‘KÜÇÜK VEYSEL’ DETAYI

Sivas Aşıklar Bayramı’ndan sonra ünü vilayet sonlarını aşan Aşık Veysel Şatıroğlu, 1933‘ten itibaren ülkeyi dolaşmaya başladı. 1940 yılından sonra köylülerinden ‘Küçük Veysel‘ olarak isimlendirilen Veysel Erkılıç ile kent şehir dolaştı. Erkılıç’ın 1960 yılında geçirdiği rahatsızlık sonucu ölmesinin ozanı çok üzdüğünü söyleyen Güleryüz, “Köylümüz Küçük Veysel, ozanın en değerli yoldaşıydı. 20 yıl boyunca ülkeyi birlikte gezdiler. Ozanın onun mevti sonrasında etrafına, ‘Ben asıl artık kör oldum’ dediği söylenir” diye konuştu. 1960 yılından sonra vefatına kadar ise ozana ülke seyahatlerinde, oğlu Ahmet Şatıroğlu’nun eşlik ettiği biliniyor. Halk Ozanı Aşık Veysel Şatıroğlu‘nun müzede sergilenen ve yurt seyahatlerinde, konserlerde kullandığı sazının gövde ön yüzünde bulunan kalp biçimi de dikkat çekiyor. Cam bölme içinde koruma edilen ozanın sazının yanında ise ona yazdığı, “Ben gidersem sazım sen kal dünyada/Gizli sırlarımı aşikar etme/ Lal olsun lisanların söyleme ya da/Garip bülbül üzere ahuzar etme” dizeleri sıralanıyor.

MÜZEYE GELEN HATIRA BIRAKIYOR

Aşık Veysel’in balmumu heykeli, ferdî eşyaları ve aldığı mükafatların yer aldığı müzeye hem yurt içinden hem de yurt dışından ziyarete gelenler de beraberinde getirdikleri birtakım hatıra eşyaları müzeye bırakıyor. Güney Kore’den gelen Kim Yong Moon isimli turistin de müzeye bıraktığı özel yapılmış bir kase, müzenin mutfak kısmında yer alıyor.