Yaşlı nüfusu artıyor: Bakın sayı kaç oldu?

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), yaşlılara yönelik araştırmasının sonuçları açıklandı. Araştırmaya nazaran, Türkiye’de 65 ve daha üst yaştaki nüfus sayısında önemli artış gözlemlendi. Giderek yaşanlanan ülkede artış beş yılda yüzde 20,7’yi buldu. Türkyie’de geçtiğimiz yıl yaşlı sayısı 9 milyon 112 bin 298 şahsa ulaştı. Yaşlı nüfusun, ülke içindeki oranı da 2024 yılı prestijiyle yüzde 10,6’ya çıktı.

BEŞ YILDA BİR BUÇUK MİLYONDAN FAZLA ARTIŞ

TÜİK, 2024 yılına ait “İstatistiklerle Yaşlılar” araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Buna nazaran, 2019’da 7 milyon 550 bin 727 kişi olan 65 yaş ve üzeri nüfus, son beş yılda yüzde 20,7 artarak 2024’te 9 milyon 112 bin 298 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2019’da yüzde 9,1 iken 2024’te yüzde 10,6’ya çıktı.

CİNSİYETLERE NAZARAN DAĞILIMI DA MUHAKKAK OLDU

Yaşlı nüfusun cinsiyetlere nazaran dağılımı da arştırmayla birlikte ortaya çıktı, yaşlıların yüzde 44,6’sını erkekler, yüzde 55,4’ünü bayanlar oluşturdu. Nüfus projeksiyonlarında ise yaşlı nüfus oranının giderek artacağı ön görülüyor. Öyle ki yaşlılık oranının 2030’da yüzde 13,5, 2040’ta yüzde 17,9, 2060’ta yüzde 27, 2080’de yüzde 33,4 ve 2100’de yüzde 33,6 olacağı iddia ediliyor.

Doğurganlık göstergelerindeki süratli düşüş eğiliminin devam edeceğini varsayan düşük senaryoya nazaran, yaşlı nüfus oranının 2030’da yüzde 13,5, 2040’ta yüzde 18,2, 2060’ta yüzde 28,8, 2080’de yüzde 38,5 ve 2100’de yüzde 42,8 olacağı varsayım edildi.

Doğurganlığı artırıcı önlemlerin tesirli olacağı yüksek senaryoyada ise yaşlı nüfus oranının 2030’da yüzde 13,4, 2040’ta yüzde 17,5, 2060’ta yüzde 25,5, 2080’de yüzde 29,8 ve 2100’de yüzde 28,2 olacağı hesaplandı.

YÜZ YAŞINI GEÇEN 7 BİN 632 KİŞİ VAR

Yaşlı nüfus yaş kümesine nazaran incelendiğinde, 2019’da bu kesitin yüzde 62,8’inin 65-74 yaş kümesinde, yüzde 28,2’sinin 75-84 yaş kümesinde ve yüzde 9,1’inin 85 ve daha üst yaş kümesinde yer aldığı görülürken, 2024’te yüzde 63,4’ünün 65-74 yaş kümesinde, yüzde 28,8’inin 75-84 yaş kümesinde ve yüzde 7,8’inin 85 ve daha üst yaş kümesinde yer aldığı belirlendi.

Yaşlı nüfusun yüzde 0,1’ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki kişi sayısı 2024’te 7 bin 632 oldu.

NÜFUS YAPISI DEĞİŞTİ

Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10’unu geçmesi, nüfusun yaşlanmasının bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Türkiye’de yaşlı nüfus, başka yaş kümelerine nazaran daha yüksek süratle arttı.
Küresel yaşlanma süreci olarak isimlendirilen “demografik dönüşüm” sürecinde olan Türkiye’de, doğurganlık ve vefat suratlarındaki azalma ile sıhhat alanında kaydedilen gelişmeler, hayat standardının, refah seviyesinin ve doğuşta beklenen hayat müddetinin artmasıyla nüfusun yaş yapısı form değiştirdi. Çocuk ve gençlerin toplam nüfus içindeki oranı azalırken yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfusa sahip ülkelere nazaran hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da yaşlı nüfus sayısal olarak epeyce fazla.

ORTANCA YAŞ ORANI YÜZDE 34,4

Nüfusun yaşlanmasıyla ilgili bilgi veren göstergelerden “ortanca yaş” da 2019’da 32,4 iken 2024’te 34,4 oldu. Ortanca yaş 2024’te erkeklerde 33,7, bayanlarda 35,2 olarak hesaplandı.
Nüfus projeksiyonlarında ortanca yaşın 2030’da 37,1, 2040’ta 41,4, 2060’ta 48, 2080’de 51,5 ve 2100’de 52,2 olacağı varsayım edildi.
Çalışma çağındaki 100 bireye düşen yaşlı sayısını söz eden “yaşlı bağımlılık oranı” 2019’da yüzde 13,4 iken 2024’te yüzde 15,5’e çıktı.
Nüfus projeksiyonlarına nazaran yaşlı bağımlılık oranının 2030’da yüzde 19,5, 2040’ta yüzde 26,5, 2060’ta yüzde 45,5, 2080’de yüzde 61,9 ve 2100’de yüzde 61,6 olacağı öngörüldü.

194 ÜLKE ORTASINDA 75. SIRADA

Yaşlı nüfusunda Türkiye’nin dünyadaki sıralaması da belirli oldu. Nüfus varsayımlarına nazaran, 2024’te dünya nüfusu 8 milyar 161 milyon 972 bin 573 kişi, yaşlı nüfus ise 833 milyon 480 bin 764 kişi oldu. Buna nazaran, dünya nüfusunun yüzde 10,2’sini yaşlı nüfus oluşturdu. Bu istatistiklere nazaran Türkiye’nin yaşlılık oranı dünyanın biraz üzerinde

En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip birinci üç ülke, yüzde 36,2 ile Monako, yüzde 29,8 ile Japonya ve yüzde 24,6 ile İtalya oldu. Türkiye bu açıdan 194 ülke ortasında 75’inci sırada yer aldı.

EN ÇOK YAŞLI SİNOP’TA

Yaşlı nüfus oranının vilayetlere nazaran dağılımı da belirli oldu. TÜİK’in araştırmasına nazaran yaşlı nüfusun en yüksek olduğu vilayet, 2024’te yüzde 20,8 ile Sinop olarak belirlendi. Bu ili yüzde 20,2 ile Kastamonu, yüzde 19,1 ile Giresun izledi.

GÜNEY DOĞU’DA DAHA AZ

Yaşlı nüfus oranının az olduğu vilayetler de araştırma ile ortaya çıktı. Yaşlıların daha az olduğu vilayetler ortasında güney doğu vilayetlerinin bulunması dikkat çekti. Yaşlıların en az bulunduğu vilayet ise yüzde 3,7 ile Şırnak oldu. Bu ili yüzde 4,3 ile Hakkari ve yüzde 4,4 ile Şanlıurfa izledi.
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10 ve üzerinde olduğu vilayet sayısı 2024’te 60 olarak kayıtlara geçti.

HER DÖRT MESKENDEN BİRİNDE YAŞLI VAR

Türkiye’de 2024’te 26 milyon 599 bin 261 haneden 6 milyon 726 bin 583’ünde yaşlı nüfus olarak tanımlanan 65 ve daha üst yaşta en az bir fert bulunduğu belirlendi. Diğer bir tabirle, hanelerin yüzde 25,3’ünde en az bir yaşlı ferdin yaşadığı görüldü.

İKİ MİLYONA YAKIN YAŞLI TEK BAŞINA YAŞIYOR

En az bir yaşlı fert bulunan 6 milyon 726 bin 583 haneden 1 milyon 750 bin 900’ünde tek başına yaşlı fertler yaşıyor. Bu hanelerin yüzde 74’ünde yaşlı bayanlar, yüzde 26’sında da yaşlı erkekler bulunuyor.
Tek kişilik yaşlı hane halkı oranının en yüksek olduğu vilayet, 2024 yılında yüzde 34,4 ile Balıkesir oldu. Bu ili yüzde 34,1 ile Çanakkale, yüzde 34 ile Burdur izledi. Bu oranın en düşük olduğu vilayet ise yüzde 8 ile Hakkari olarak kayıtlara geçti. Bu ili yüzde 13,6 ile Batman, yüzde 14,9 ile Van takip etti.

YAŞLILARIN NEREDEYSE YARISI TEK BAŞINA ALIŞVERİŞ YAPAMIYOR

TÜİK’in araştırmasında yaşlı nüfusun günlük aktiviteleri de incelendi, araştırmaya nazaran yaşlıların yüzde 85,7’sinin telefon kullanabildiği, yüzde 55,1’inin alışverişini kendi yapabildiği, yüzde 61,1’inin yemeğini kendi hazırlayabildiği, yüzde 76,6’sının konut paklığı yapabildiği belirlendi.

Bu kısmın yüzde 72,8’inin çamaşır yıkayabildiği, yüzde 76,3’ünün seyahat yapabildiği, yüzde 85,5’inin ilaçlarını kendi başına kullanabildiği, yüzde 74’ünün mali işlerini yapabildiği tespit edildi.

Yaşlı erkeklerin yüzde 91,2’sinin telefon kullanabildiği, yüzde 71,7’sinin alışverişini kendi yapabildiği, yüzde 57’sinin yemeğini kendi hazırlayabildiği, yüzde 76,7’sinin mesken paklığı yapabildiği, yüzde 68’inin çamaşır yıkayabildiği, yüzde 86’sının seyahat yapabildiği, yüzde 88,5’inin ilaçlarını kendi başına kullanabildiği, yüzde 87,5’inin mali işlerini yapabildiği belirlendi.

Yaşlı bayanların yüzde 81,3’ünün telefon kullanabildiği, yüzde 41,7’sinin alışverişini kendi yapabildiği, yüzde 64,3’ünün yemeğini kendi hazırlayabildiği, yüzde 76,5’inin konut paklığı yapabildiği belirlendi. Bu şahısların yüzde 76,7’sinin çamaşır yıkayabildiği, yüzde 68,6’sının seyahat yapabildiği, yüzde 83,3’ünün ilaçlarını kendi başına kullanabildiği, yüzde 63,2’sinin nakdî işlerini yapabildiği görüldü.