Suriye fiilen bölünme sürecinde

Suriye’nin başşehri Şam’da idaresi ele geçiren şeriatçı HTŞ’nin lideri Ahmet El Şara “devlet başkanı” koltuğunda oturuyor.

HTŞ’ye bağlı silahlı kümelerin Lazkiye’de Arap Alevilerine karşı giriştiği katliamın dumanları tutarken, Şara ve terör örgütü PKK’nın Suriye kolu olan YPG’nin lideri Mazlum Abdi Şam’da 8 unsurluk bir muahede imzaladılar.

Anlaşma; komiteler kurulması ve yıl sonuna kadar yapılacak çalışmalarla yeni Suriye’nin idare yapısının belirlenmesini öngörüyor.

Türkiye, terör örgütü PKK’nın kurucusu Öcalan’ın yaptığı silah bırakma davetinin, Suriye’de YPG’yi kapsayıp kapsamadığını tartışırken, YPG Kuzeydoğu Suriye’de ABD’nin himayesinde devletleşme yolunda değerli bir adım daha atmış oldu.

Şara ile Abdi’nin uzlaşmasını ve bir muahedeye imza atmalarını sağlayanın ABD olduğu da açıklandı.

Anlaşma “bölünmemiş tek Suriye” mutabakatı olarak sunulsa da “Kuzeydoğu Suriye” ve “kurucu öge olarak Kürtler”in tanınması talebi fiilen bir bölünmenin güçlü işareti.

Anlaşılıyor ki Kuzey Irak üzere bir de Kuzeydoğu Suriye ortaya çıkacak.

Yine Kuzey Irak’ta olduğu üzere Kuzeydoğu Suriye’de de özerk bir Kürt idaresi oluşturulacak.

Terör örgütü PKK’nın Suriye kolu olan YPG’ye bağlı silahlı güçler ABD tarafından eğitildi, donatıldı, ordulaştı. PKK’nın devamı olan bu YPG’nin siyasi örgütü ise Suriye Demokratik Güçleri (SDG) olarak örgütlendi.

Artık bir ordusu da olan SDG ileride Kuzeydoğu Suriye’nin idare yapısını oluşturacaktır.

Bu gelişme “Öcalan’ın davetiyle YPG de silah bırakacak mı” sorusunu boşa çıkardı.

YPG silah bırakmadığı üzere Kuzeydoğu Suriye’nin silahlı kuvvetleri olarak devam edecek.

Şara ve Abdi’nin imzaladığı 8 unsurluk muahededen sonra YPG’nin Suriye ordusuna katılacağı, Fırat’ın doğusunda doğal kaynakların, tesislerin, hudut karakollarının idaresinin merkezi idareye bırakılacağı haberleri yayıldı.

Ancak, YPG Medya Merkezi Yöneticisi Ferhad Şamî şu açıklamayı yaptı:

“HTŞ’nin bölgelerimize girişine dair bilgiler yanlışsız değildir. HTŞ’nin sırf hudut kapılarına girmesi ihtimali bulunmaktadır. Petrol evrakında, hapishane evrakında ve IŞİD’e karşı yürütülen savaşta rastgele bir rolleri kelam konusu değildir.”

Bu açıklama temel alınırsa Fırat’ın doğusunda Suriye’nin yarısına yakın bir bölgeyi SDG-YPG’nin yöneteceği anlaşılıyor.

ABD ve İsrail Suriye’yi tekrar düzenliyor.

Şam ve etrafına HTŞ hakim olacak.

Fırat’ın doğusunu PKK’nin kolu SDG-YPG yönetecek.

Suriye’nin güneyi Dürzilerin güvenliği mazeretiyle İsrail tarafından işgal edilmiş durumda.

Kıyı şeridinde Lazkiye ve etrafında Arap Aleviler var lakin onlar da HTŞ’nin hücumları karşısında askeri üslere ve dağlara sığınmış durumdalar.

Suriye’nin genel imajı bu türlü.

Fiilen üniter yapısını koruyan bir Suriye yok.

Laik, demokratik, hukuk devleti olarak da bir Suriye yok.

Fiilen dörde bölünmüş bir Suriye var.

Şam’da da öbür bölgelerde de demokratik olarak seçilmiş bir idare kelam konusu değil.

Şara ve Abdi’nin kuracağı komitelerin 9 ay boyunca yapacakları çalışma sonucunda ortaya nasıl bir Suriye anayasası çıkacağı muhakkak değil.

Yeni anayasada federasyon olarak tanımlansa de tanımlanmasa da Suriye’nin Irak üzere fiilen bölünmesi yüksek bir mümkünlük.

Bundan sonraki basamakta ise bu sürecin en çok İran ve Türkiye’yi sıkıştıracağı da bir gerçek.